Antoni Herma to architekt, który zaprojektował budynek Urzędu Miasta w Biłgoraju. Obecnie zarówno obiekt, jak i cały teren Placu Wolności przechodzą gruntowną przebudowę, trwa bowiem rewitalizacja Śródmieścia. Projektant postanowił się odnieść do zakresu prac i założeń, zgodnie z którymi realizowana jest inwestycja. Skierował do burmistrza miasta pismo, w którym opisał swoje uwagi, co do realizacji zadania. Całość znajdą Państwo pod adresem Uwagi projektanta ratusza do rewitalizacji Placu Wolności .

Na stanowisko projektanta, w imieniu władz Biłgoraja, odpowiedziała mgr inż. architekt Regina Koszel-Cis, kierownik referatu gospodarki przestrzennej terenami i rolnictwa.

Pełną treść stanowiska samorządu (w niezmienionej formie) publikujemy poniżej:

Dziękuję Panu Architektowi Antoniemu Hermanowi za uwagi dotyczące remontu budynku urzędu miasta oraz prowadzonej wokół budynku rewitalizacji Placu Wolności. Zapoznałam się z nimi z zainteresowaniem - są ciekawe, aczkolwiek spóźnione i już nieaktualne, gdyż (jak wynika z ich treści) odnoszą się do rozwiązań dawnych projektów, które były opracowane ponad 10 lat temu. Niemniej jednak z zadowoleniem pragnę Pana poinformować, że kwestie podniesione w Pana spostrzeżeniach zostały dostrzeżone i były omawiane zarówno na etapie sporządzania wytycznych do konkursu na rewitalizację Placu Wolności (o którym piszę niżej) jak i w samym projekcie (który jest obecnie realizowany). Doceniam Pana wkład w przekazanie cennych uwag i cieszę się, że w większości znalazły one odzwierciedlenie w obecnie realizowanym projekcie rewitalizacji, co dodatkowo potwierdza słuszność jego rozwiązań.

Poniżej postaram się szerzej przybliżyć Panu założenia trwającej obecnie rewitalizacji, odnosząc się również do kwestii podniesionych przez Pana Architekta.

Realizowany obecnie projekt rewitalizacji Placu Wolości został przygotowany na podstawie koncepcji projektowej wyłonionej w drodze ogólnopolskiego otwartego konkursu, przeprowadzonego w 2017r. Celem konkursu było wybranie najlepszej koncepcji urbanistyczno-architektonicznej dla Placu Wolności w Biłgoraju, pod względem architektonicznym, wizualnym, użytkowym, komunikacyjnym i ekonomicznym, która stała się podstawą do opracowania dokumentacji budowlanej. W założeniach konkursu przyjęto wybór optymalnego rozwiązania projektowego gwarantującego spełnienie założeń Lokalnego Programu Rewitalizacji w obszarze Placu Wolności, którego realizacja przywróci atrakcyjność przestrzenną w centrum miasta Biłgoraj tworząc harmonijną i przyjazną przestrzeń publiczną wysokiej jakości, poprzez m. innymi:

• likwidację parkowania samochodów na płycie placu (rynku) od strony wschodniej budynku urzędu,

• aranżację zieleni istniejącej i projektowanej,

• przywrócenie zieleni w postaci szpalerów drzew wzdłuż głównych pierzei-północnej i południowej oraz zieleni "mobilnej",

• zmianie lokalizacji stałego kwietnika przed drzwiami frontowymi budynku urzędu,

• zachowanie istniejących lokalizacji pomnika Jubileuszowego i pomnika Wdzięczności z uwzględnieniem możliwości prowadzenia patriotycznych i religijnych uroczystości okolicznościowych,

• umieszczeniu od strony zachodniej budynku urzędu fontanny miejskiej jako atrakcji przyciągającej mieszkańców i turystów,

• wprowadzeniu ujednoliconych elementów małej architektury i wyposażenia (kwietniki, ławki, kosze, elementy oświetlenia, słupy ogłoszeniowe, plany miasta, stojaki dla rowerów, włazy kanałowe, skrzynki zasuw wodociągowych, zegar słoneczny itd.),

• ujednoliceniu rodzaju i kolorystyki nawierzchni ciągów pieszych, placów, ulic, ciągów pieszo jezdnych, podjazdów i wejść do lokali handlowych, usługowych i mieszkalnych poprzez wprowadzenie posadzek i obrzeży kamiennych (granitowych) np. kompozycja płyt kamiennych i drobnowymiarowej kostki wraz z likwidacją barier architektonicznych,

• przeprowadzeniu aranżacji oświetlenia podkreślającej kompozycję przestrzenną i zaprojektowaniu oświetlenia,

• wydzieleniu miejsc (stref) na funkcje gastronomiczne - letnie ogródki dla restauracji i kawiarni,

• wydzieleniu miejsc (stref) integracji społecznej np. na plac zabaw (w parku strona zachodnia), gry w szachy, siłownia zewnętrzna i inne,

• lokalizację mini amfiteatru na obniżonym placu - strona południowa budynku urzędu,

• lokalizację parkingu dla pracowników od strony północnej budynku urzędu,

• lokalizację pawilonu informacji turystycznej z częścią handlowo-usługową i toaletami publicznymi - miejsce usytuowania - do zaproponowania w koncepcji projektowej.

• lokalizację i zwiększenie miejsc parkingowych przy pierzejach północ-południe-zachód (możliwa zmiana stałej organizacji ruchu),

• przebudowę ulic pierzeja północna, południowa i zachodnia od ul. Moniuszki do ul. Lubelskiej wraz z włączeniem do dróg nadrzędnych,

• przebudowę i modernizację sieci podziemnych i przyłączy (wodociągowej, kanalizacyjnej) wraz z przyłączami do nowoprojektowanych obiektów (fontanna, pawilon informacji turystycznej z częścią handlowo-usługową i toaletami publicznymi, kurtyna wodna),

  czytaj dalej ⇓ REKLAMA
  

  

• budowę monitoringu zewnętrznego wraz z kanalizacją teletechniczną,

• lokalizację innych elementów zagospodarowania (śmietnik podziemny - obsługa budynku urzędu), murki oporowe, pergole, zjazdy, skrzyżowania, itd.).

• organizację ruchu pieszego i kołowego,

• budowę odwodnienia - kanalizacji deszczowej,

• innych wynikających z wizji autora koncepcji urbanistyczno-architektonicznej.

Szczegółowe warunki konkursu zostały ogłoszone i zamieszczone na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Miasta Biłgoraj.

Do konkursu wpłynęło 5 prac. Sąd Konkursowy (złożony zarówno z architektów, urbanistów, arch. krajobrazu jak i reprezentantów lokalnej społeczności) w obradach wyłonił zwycięską pracę, uzasadniając wybór następująco, cyt.: "na tle innych wyróżniała się nowoczesną formą i pomysłem na projektowaną przestrzeń. Praca ta jako jedyna, wykorzystała walory obecnie istniejącego, sprawdzonego układu komunikacji kołowej i przejść pieszych w parku. Zachowując istniejące elementy przestrzeni jednocześnie nadała jej nową jakość. Zarysowano wyraźny podział na strefę reprezentacyjną placu przed Urzędem Miasta (wschodnia część obszaru opracowania) oraz wypoczynkowy park od strony zachodniej. W pracy tej w najwyższym stopniu zachowano istniejący drzewostan, tworząc jednocześnie funkcjonalne wnętrze miejskie o nowej jakości - wielofunkcyjny plac rekreacyjny o miękkich, morficznych kształtach, nieznanych obecnym użytkownikom przestrzeni. Odnawia i odświeża spojrzenie na dobrze znaną przestrzeń, która zaspokoi potrzeby obecnie korzystających z niej osób i wprowadzi nowe funkcje dla nowych grup użytkowników (co w istocie rzeczy jest celem rewitalizacji, czyli "re-vita" przywróceniem do życia). Sąd zauważył interesujące rezultaty poszukiwań odpowiednich a nietuzinkowych form architektonicznych, powiązania ze specyfiką miejsca oraz umieszczenie symboli miejskich w przestrzeni. Podsumowując, trafne połączenie zastanych uwarunkowań, "wrośniętych" w tożsamość biłgorajską z nową jakością i pomysłem wyróżniło zwycięską pracę na tle pozostałych."

Wyniki konkursu zostały ogłoszone i zamieszczone na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Miasta Biłgoraj w sierpniu 2017r.

Odnośnie uwagi nr 1 Pana Architekta - Rewitalizacja placu Wolności w założeniach przewidywała podział na strefę reprezentacyjną placu przed Urzędem Miasta (wschodnia część obszaru opracowania) oraz wypoczynkowy park od strony zachodniej. Plac przed Urzędem miał zachować otwarty reprezentacyjny charakter, umożliwiając organizację uroczystości.

Odnosząc się do wskazanej przez Pana kwestii promenady oraz elementów "stanowiących atrakcję zatrzymującą na dłużej przechodzących mieszkańców" to projektant przewidział wyodrębnienie wizualne dojścia do budynku (centralnie - podobnie jak w Pana propozycji graficznej) poprzez zastosowanie ciemniejszej kolorystyki płyt granitowych w porównaniu z resztą placu oraz podkreśleniem go linearnym oświetleniem w posadzce. Ponadto zaprojektowano 8 tablic ekspozycyjnych pomiędzy zabytkowymi budynkami przy ulicy Kościuszki (które będą stanowiły oddzielenie placu reprezentacyjnego od ul. Kościuszki) oraz przestrzenny zegar słoneczny, będący również siedziskami oraz tzw. "mapa dotykowa" miasta po południowej stronie placu. Elementy te (podobnie jak i inne zaprojektowane formy malej architektury np. "oś czasu, "kapsuła czasu", poidełko na wodę etc. - przewidziane w przestrzeni parku, o którym niżej) będą stanowić atrakcję dla przechodzących mieszkańców, co jest spójne z Pana sugestiami. Wykorzystując zaniżenie terenowe przed wejściem do Sali konferencyjnej urzędu zaprojektowano formę niewielkiego amfiteatru (co znowu jest zbieżne z Pana pomysłem - choć w innym miejscu) - będzie on dodatkowym atutem placu i pozwoli na wykorzystanie tej przestrzeni dla organizacji wybranych wydarzeń kulturalnych. Ponadto, aby nie "zabetonować" całego placu, założono również utworzenie płaszczyzn zieleni - co zostało uwzględnione w projekcie w postaci pięciu względnie dużych "zieleńców" (kwietników), z czego dwa położone będą bezpośrednio przed budynkiem urzędu (po dwóch stronach wspomnianej "promenady" wejściowej). Uwzględnienie dużych płaszczyzn zielonych jest spójne z Pana pomysłem w tej kwestii. Przewidywane jest także wprowadzenie mniejszych pasów zieleni (kwietników) oraz tzw. "zieleni mobilnej" na placu.

W uwadze nr 1 nasuwa Pan również pomysł parkingu podziemnego pod placem - taki zamysł był również rozważany, jednakże koszt budowy takiego parkingu przekroczyłby wartość realizowanego projektu i byłby niemożliwy do udźwignięcia przez budżet miasta.

Uwzględniając problem zbyt małej ilości miejsc postojowych zaprojektowano ich jak największą ilość w ciągach dróg publicznych okalających rynek.

Odnosząc się do uwagi nr 2 - Zgadzam się z Panem, iż teren przed ratuszem jest bardzo cenny - dlatego też (w przeciwieństwie tym razem do Pana propozycji) wykluczone zostało stawianie tutaj nowych budynków - zachowano natomiast funkcję reprezentacyjną.

Dwa budynki mieszczące się po wschodniej stronie Placu Wolności są ujęte w katalogu Gminnej Ewidencji Zabytków. Jako obiekty cenne historycznie, objęte są ochroną - ich kubatura nie ulegnie zmianom, ani nie będą one wyburzane. Jest to bardzo istotne, gdyż nie mamy w mieście zbyt wielu zabytków.

Uwzględniając potrzebę uzupełnienia przestrzeni Placu Wolności o funkcje uzupełniające, zaprojektowano (w zachodniej jego części) pawilon informacji turystycznej, zawierający również w swojej kubaturze toalety publiczne, przystanek autobusowy i niewielką kawiarenkę. Obiekt ten stanowią dwa niewielkie budynki połączone jednym dachem, co nadaje mu "lekkości" wizualnej. Lokalizacja pawilonu przy parku, w pobliżu fontanny jest to optymalnym miejscem, do zatrzymania na dłużej przechodzących tędy mieszkańców oraz turystów.

W nawiązaniu do Pana uwag nr 3 i 5 - Realizowany przez Miasto projekt modernizacji budynku urzędu miasta nie przewiduje jego rozbudowy. Trwający obecnie remont polega głównie na wykonaniu prac termomodernizacyjnych oraz na odświeżeniu wyrazu architektonicznego obiektu, jego dostosowaniu do wymogów obecnych przepisów użytkowania budynków publicznych, w tym dostępności dla osób niepełnosprawnych, a także "zgranie" wizualne założeń rewitalizacyjnych budynku, placu i parku. Nie ma zatem większych zmian w ogólnym wyglądzie budynku urzędu miasta, poza odbudową zniszczonych elementów i odświeżeniem wyglądu zewnętrznego i przebudowy wejść. Wydaje się, że każda rozbudowa naruszyłaby pierwotny zamysł architektoniczny autora projektu Ratusza. Bryła (zaprojektowana zresztą przez Pana Antoniego Hermana) jest wyjątkowa, niepowtarzalna i ponadczasowa, a realizowana obecnie modernizacja pozwoli na nowo to ukazać i podkreślić. Dostosowanie obiektu do aktualnych wymogów (w tym dobudowa windy), jego ocieplenie i zamontowanie paneli fotowoltaicznych na dachu, sprawią, że będzie on bardziej nowoczesny i energooszczędny, co podniesie jego rangę względem zrewitalizowanego centralnego placu miasta.

W związku z uwagą nr 4 - wskazuję, że przyjęte przez Miasto rozwiązania doskonale wpisują się w Pana spostrzeżenia. W konkursie projektów rewitalizacji Placu Wolności wygrał projekt, który zawierał największą ilość zieleni. Projekt, który przewidywał usunięcie wszystkich drzew w parku i jego zabetonowanie, został odrzucony. Wycinka niektórych drzew parku była wynikiem inwentaryzacji dendrologicznej, która wykazała konieczność wymiany drzew chorych na nowe - nasadzenia są obecnie dokonywane. W wyłonionej w konkursie pracy w największym stopniu (w porównaniu z pozostałymi projektami) zachowano powierzchnie zielone, uwzględniono historyczny układ alejek w parku, które będą prowadziły do miejsca centralnego parku, gdzie zaprojektowano wielofunkcyjną przestrzeń rekreacyjną z pergolą i fontanną (którą Pan również ujął w swojej koncepcji). Będzie to rekreacyjne, funkcjonalne wnętrze parku miejskiego o nowej jakości. W projekcie rewitalizacji pozostawiono zatem w większości przekątne pasy komunikacyjne w parku, które przechodzą przez jego centralne miejsce (podobnie jak Pan Architekt przedstawił w swoim szkicu). Ponadto w przestrzeni parku przewidziano nowe strefy rekreacji (o czym również Pan wspomina) dla różnych grup wiekowych.

W kwestii zieleni nadmienię również, że bardzo ważne jest dla nas wprowadzanie zieleni w ciągach pasów drogowych, aby je "ożywiać" - sprawić, że będą bardziej przyjazne dla pieszych. Jest to szczególnie istotne tam, gdzie chcemy kształtować ruch kołowy jako "uspokojony" i nadawać tym przestrzeniom charakter bardziej rekreacyjny. Takie zamierzenie przyświecało nam wzdłuż pierzei położonych dokoła rynku - chcemy, aby przestrzeń tych ciągów stała się bardziej spójna z funkcją rekreacyjną parku. Podkreślamy to również zastosowaniem odpowiednich materiałów. Dlatego też projektując nowe zagospodarowanie dla uliczek położonych wzdłuż południowej i północnej pierzei rynku wprowadzono dodatkowe nasadzenia - m.in. zieleni niskiej, akcentowanej szpalerami szlachetnych cisów. Ożywi to przestrzeń, pomiędzy ciągami nowych parkingów.

W podsumowaniu pragnę wskazać, iż bardzo cieszy mnie każde zainteresowanie prowadzonymi przez Urząd działaniami rewitalizacyjnymi, a w szczególności, gdy głos w sprawie zabierają osoby fachowe. Dlatego też, raz jeszcze dziękując Panu Architektowi za przesłane uwagi, zachęcam do zapoznania się z aktualną dokumentacją projektową, opublikowaną są na stronach Biuletynu Informacji Publicznej w pełnym zakresie (podaję linki:

https://umbilgoraj.bip.lubelskie.pl/index.php?id=204&p1=szczegoly&p2=1340208

https://umbilgoraj.bip.lubelskie.pl/index.php?id=204&p1=szczegoly&p2=1485235

oraz śledzenia postępu prac. Nowe spostrzeżenia są oczywiście przez nas również mile widziane. Nadmieniam, że przebudowa Placu Wolności oraz modernizacja budynku Urzędu Miasta są jednymi z szeregu elementów procesów rewitalizacyjnych miasta, ujętych w dokumentach strategicznych m.in. w Lokalnym Programie Rewitalizacji. Wskazuję również, że procesy te są działaniami ciągłymi, a zatem "zamykanie" kolejnych etapów pozwala na uruchomienie następnych. Wszystko to ma na celu sukcesywną poprawę jakości życia mieście. Wierzymy, że pomyślne zrealizowanie "rewitalizacji" Placu Wolności wraz z modernizacją budynku Urzędu Miasta stanie się wizytówką tych zmian. Każdy merytoryczny głos jest niezwykle cenny dla wypracowania właściwych rozwiązań i kierunków zmian, a żywe zainteresowanie szerokiego grona uczestników tych procesów daje ku temu piękną nadzieję. Wszyscy chcemy przecież ciągłych zmian na lepsze - taki też przyświeca nam cel we wszelkich podejmowanych działaniach.